De draagster van alle gaven

Wat zou jij doen als je een prachtig doosje krijgt dat je niet mag openen? Een bijzonder kistje, versierd met gouden strengen in ingewikkelde motieven, vervolmaakt door fonkelende diamanten en glanzende edelstenen? Een kistje dat op slot zit, maar waarvan je ook de sleutel ontvangt dus je kan het ten alle tijde ontsluiten. Stel je voor dat je het middelpunt bent van het feestgedruis en de hele wereld voor één dag draait om jou. Eindeloos dans je stralend met je kersverse echtgenoot. Alle geluk van de wereld valt je op je huwelijksdag ten deel. De geschenken zijn overweldigend maar dat ene doosje is het pronkstuk. Op het moment dat je het mysterieuze object in handen krijgt, ben je al zo bevangen door de schoonheid, dat je slechts nog van heel ver weg hoort dat je, mits je zo gelukkig wil blijven, het doosje gesloten moet houden.

De eerste vrouw op aarde

Afgaande op de mythologie van de Griekse dichter Hesiodus, was Pandora de eerste vrouw op aarde. Draagster van alle gaven is haar naam, want toen zij tot leven werd gewekt, gaven de goden haar alles mee. Pandora was aanvankelijk niet meer dan een beeld, gemaakt door de god Hephaestus die haar boetseerde uit klei en water. Maar die had het beeld zo mooi gemaakt, dat de oppergod Zeus besloot om haar het leven te schenken. Op de afbeelding hiernaast kan je zien hoe de god van de smeedkunst Pandora uit de aarde creëert, en hoe de godin Athene haar een gewaad geeft en tooit met bloemen en sieraden. Maar dat was niet het enige wat zij Pandora schonk. De godin van de wijsheid gaf haar intelligentie en talent. Andere goden volgden. Aphrodite gaf haar schoonheid en Ares gaf haar kracht. Artemis maakte haar handig en lichtvoetig en Apollo zorgde ervoor dat ze slim werd. Tot slot was daar nog Hera die haar nieuwsgierig maakte, één van de mooiste giften, maar wel één die Pandora de gemoedsrust ontnam. En toen ze dat allemaal had ontvangen, voorzag Zeus haar van levensadem en was Pandora helemaal af. Natuurlijk handelde Zeus niet zomaar. Hij had nog een appeltje te schillen met Prometheus die de mens (man) had geschapen, daar was de oppergod niet blij mee geweest. Hij wilde voor straf Pandora aan Prometheus schenken, maar die had echter de snode plannen van Zeus al door.

Voorkomen of genezen?

Epimetheus was de broer van Prometheus. Zij waren heuse tegenpolen want waar Prometheus altijd eerst nadacht voor hij iets deed (de vooruitdenkende luidt zijn naam), deed zijn broer dit pas wanneer de handeling al was voltooid. Prometheus had het heilige vuur van de Olympus gestolen en het aan de mensen geschonken. Zeus was woest en vond dat zowel Prometheus als de mens daarvoor moest worden gestraft. Hij besloot daarop om de eerste vrouw op aarde aan Prometheus te geven, maar die nam haar niet aan. Prometheus had zijn broer al gewaarschuwd om nooit een geschenk van de goden aan te nemen omdat er altijd een addertje onder het gras zat. De 'achternadenkende' deed zijn naam echter eer aan en nam haar toch tot zijn echtgenoot. Als huwelijksgeschenk bood Zeus hen een pithos, een mensenhoog vat of kruik. De prachtige pithos was afgesloten, maar Zeus gaf hen ook de sleutel. Hij had Pandora gezegd dat wanneer zij gelukkig wilde leven, ze de pithos gesloten moest houden. Lange tijd genoten ze gezegend van de onbezorgdheid, totdat Pandora de eigenschap van Hera niet langer kon weerstaan. Ze opende het vat met alle gevolgen van dien.

Halfleeg of halfvol?

Uit de pithos ontsnapten alle rampen. Ziekten, verbittering, pijn en tegenspoed verspreidden zich over de aarde en aan het zorgeloze bestaan van de mensen was een einde gekomen. Geschrokken wilde Pandora snel het deksel weer dichtklappen, maar het was al te laat. Alleen de hoop bleef achter op de bodem, al zijn er ook lezingen die beweren dat die in de vorm van een vogel als laatste uit de vaas verdween. Hoop stond symbool als troost voor de mensheid. Zo kan Pandora worden gezien als een dame die rampspoed op de wereld bracht, maar ze is ook de vrouw die houvast en troost heeft gegeven. Wat denk jij? Is hoop even gewichtig als ramp en tegenspoed? Zou je liever onheil voorkomen opdat je nooit te weten komt hoe het is om rampspoed te overwinnen? Denk je net als Prometheus liever vooruit om te ontwijken, of wil je als net als Epimetheus het gehele leven aanvaarden? Kortom, durf jij te kiezen voor het onbekende of bedwing je toch liever je nieuwsgierigheid?

#Pandora #blog #oudheid #kunst #Grieken #pithos #mythologie #grieken